Hepimizin de artık çok iyi bildiği üzere Dünya Endüstri 4.0 vizyonuna geçmek için çalışmalar yürütüyor. Ancak konuyu sadece “Endüstri 4.0” terimi ile kısıtlamak yanlış olacaktır. Dünya artık bütüncül olarak daha verimli, daha esnek ve daha kontrol edilebilir sanayi anlayışını benimsiyor. Ülkelerin ve işletmelerin bu köklü sanayi değişikliğine ayak uyduramaması halinde ise rekabetin çok gerisinde kalmaları kuvvetle muhtemel gözüküyor.
Aslında temelde sanayinin dijitalleşmesinden bahsediyoruz. Ne mutlu ki Devletimizin ilgili Bakanlıkları, Üniversiteleri ve Sivil Toplum kuruluşları bu değişim ihtiyacına seyirci kalmadılar. On Birinci Kalkınma Planı çerçevesinde Sanayide Dijitalleşme Çalışma Grubu çalışmalarını tamamladı. Umuyorum ki kısa bir süre içerisinde de bir yol haritası paylaşılacaktır. Ayrıca Tüsiad’ın hazırlamış olduğu iki değerli rapor mevcut;
· Türkiye'nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0
· Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği
Ülkemizde Dijital Dönüşüme ilişkin oldukça önemli bilgileri içeren “Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği” raporundaki bilgileri paylaşmama izin verdikleri için Tusiad’a ayrıca teşekkürü bir borç bilirim.
Rapordaki temel noktalara değinelim (TUSİAD 2017):
1) Artık alın teri değil, aklın teri önemli.
Grafiğe baktığımızda artık kas gücüyle yapılan işlere duyulan ihtiyacın azalacağı net olarak görülmektedir. Yükselen değerler ise veri bilimi, yönetimi ve güvenliği. Yani Big Data !
2) İtici güç konumunda olan Kobilere dikkat!
Türkiye’nin küresel rekabetçiliğini artırabilmesi için KOBİ’lerin sanayide dijital dönüşümün öncelikli hedefi olarak belirlenmesi kritik önem taşımaktadır.
İmalat sanayinde KOBİ’lerin ürettiği ürünlerden orta-ileri teknolojili ürünlerin oranı toplamda %24’tür. KOBİ’lerin dijital dönüşümü gerçekleştirebilmesi için düşük teknolojili üretimden yüksek teknolojili üretime geçilmesi gerekmektedir. Bu amaçla KOBİ’lerin inovasyon kapasitelerinin artırılması stratejik bir önceliktir.
3) Ülkemizde dijital dönüşüm farkındalığı üst düzeyde!
· Sanayide dijital dönüşüm hakkında bilgi sahibi olma oranı: %90
· Sanayide dijital dönüşüme ilgili olma oranı: %95
Rakamlar dönüşüme karşı bilgi ve ilgi sahibi olunduğunu ortaya koymaktadır. Ancak katılımcıların sadece %61’i şirketlerinin bu dönüşüme hazır olduğunu düşünmektedir.
Bu durum sanayide dijital dönüşümün zorluklarının farkında olunduğuna bir işarettir.
İlave olarak;
Katılımcıların neredeyse tamamı (%99) bu teknolojilerin Türkiye’nin küresel rekabetçiliğini de artıracağına inanmaktadır.
4. Dijital Dönüşümün getirileri neler olacak?
Araştırma sonuçlarına göre verimlilik ve kalite üzerinde beklentilerin yoğunlaştığı görülmektedir. Ancak bütününe baktığımızda getirilerin farkındalığı da olumlu yönde değerlendirilebilir.
5. Kaynak ve Üretim Sistemleri kullanılıyor peki ya diğerleri?
Genel anlamda ERP ve MES sistemlerinin kullanıldığı görülmektedir. Ancak özellikle küçük işletmelerde ileri kontrol sistemlerinin kullanılması için ciddi gelişim alanı bulunmaktadır.
6. Yapay Zeka için biraz yolumuz var.
Siber Güvenlik ve Sensör teknolojilerinin yaygın kullanımı göze çarpıyor. Ancak Eklemeli Üretim, Artırılmış Gerçeklik, Yapay Zeka ve Akıllı Sistemler teknolojilerinde ise tam tersi bir durum gözlemlenmektedir.
7. Türkiye’nin dijital dönüşüm yetkinliği pilot proje seviyesindedir.
Araştırmaya katılanların yarısından fazlası (%61) şirketlerinin sanayide dijital dönüşüme hazır olduğunu belirtse de şirketlerin dijital dönüşüm yetkinlik seviyelerinin henüz pilot proje seviyesinde oldukları görülmektedir.
8) Dijital Dönüşümün önündeki engeller
Çalışmaya katılan teknoloji kullanıcısı şirketlere dijital dönüşümün önündeki en büyük engeller sorulduğunda yatırım maliyetinin yüksekliği (%27) ve yatırım geri dönüşünün belirsizliği (%18) gibi kısıtlar ön plana çıkmaktadır
9) Odak Noktasının iyi belirlenmesi şart.
Araştırmaya katılan teknoloji kullanıcısı ve tedarikçisi şirketlere Türkiye’de odaklanılması gerektiğini düşündükleri teknolojiler sorulduğunda büyük çoğunluğu Robot ve Otomasyon, Büyük Veri ve Analizleri ve Yapay Zeka ve Akıllı Sistemler yanıtını vermiştir.
10) Sonuç ve Öneriler
· Kamu, şirketlere öncelikli olarak dijital dönüşümü gerçekleştirmek için ihtiyaç duydukları rehberlik ve danışmanlık hizmetlerini sağlamalıdır.
· Kamu kurumları, vergi düzenlemeleri ve teşvik mekanizmalarıyla dijital dönüşüm yatırımlarını cazip hale getirmelidir.
· Dijital dönüşümle birlikte daha fazla ihtiyaç duyulacak nitelikli iş gücünü sağlamak için kamu tarafından kapsamlı insan kaynağı politikaları oluşturulmalıdır.
· İlerleyen yıllarda şirketlerin karşılaşacağı problemler saptanmalı, bu doğrultuda gerekli hukuki düzenlemeler ve yatırımlar yapılmalıdır.
· Türkiye’de sanayi ile akademi arasında köprü görevi görebilecek, fikri mülkiyeti ticarileştirmeyi amaçlayan bir yüksek teknoloji enstitüsü kurulmalıdır.
· Şirketler tarafından akademi ile işbirliği içerisinde kurulacak Ar-Ge ve inovasyon merkezleri kamu tarafından teşvik edilmelidir.
· Mevcut iş gücünün korunması ve geliştirilmesi için üniversiteler ile sanayi arasındaki işbirliği artırılmalıdır.
· Odaklanılması gereken teknolojiler belirlenmeli, yaratılan değerin Türkiye’de kalması için tedarikçi ekosistemi desteklenmelidir.
Rapor doğrultusunda vurgulamak istediklerim;
· Sanayinin dijital dönüşümü için atılacak adımların mutlaka önceliklendirilmesi,
· Kobilerin gelişim alanı öncelikli değerlendirilmesi,
· Yatırımın önündeki belirsizliklerin netleştirilmesi,
· Devletimiz tarafından bir yol haritasının oluşturulması,
Dijital Dönüşüm sürecinin etkinliği açısından faydalı olacaktır.
Benimsediğim "temel mesaj" ile yazımı sonlandırıyorum.
“Sanayideki dijital dönüşümün etkilerinin farkındayız ve bu dönüşümü istiyoruz!”
Saygılarımla..
Dr. Haluk GÖKŞEN
Kaynak: https://tr.linkedin.com/HalukGOKSEN
