İşletmelerin kendi öz kaynaklarının yetmediği durumlarda kredi kullanması sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Hatta bazı özel durumlarda kredi kullanmak çok daha cazip bir imkân olarak kabul edilir. Kimi zaman işletme sermayesine destek olması kimi zaman da yatırım amacıyla kredi kuruluşlarının kapısını çalan işletmelerin aldıkları kredileri muhasebeleştirirken bazı özel noktalara dikkat etmeleri gerekir.
“İşletme bankadan sağladığı nakit kredileri hangi hesapta izler?” sorusu aynı zamanda “Banka kredisi muhasebe kaydı nasıl yapılır?” sorusunun da cevabını içerir. Kredi kullanım muhasebe kaydı ve kredi faiz tahakkuku muhasebe kaydı konuları banka kredilerinin muhasebeleştirilmesinin başlıca işlem adımlarını oluşturur.
Banka kredisi muhasebeleştirilmesinde dikkat edilmesi gerekenler
Muhasebe kayıtları açısından krediler ödeme vadelerine bağlı olarak tasnif edilir. Bu doğrultuda yapılacak sınıflandırmada krediler uzun vadeli ve kısa vadeli olarak iki başlık altında değerlendirilir. İçinde bulunulan yıla ait ödemeler kısa vadeli, daha ileri yıllarda ödenecek krediler ise uzun vadeli olarak kabul edilir.
Banka kredisi muhasebe kaydı yaparken kısa vadeli kredileri 300, uzun vadeli kredileri ise 400 banka kredileri hesap kodu altında kaydetmek gerekir. Bununla birlikte yeni dönem başlarında vadesi kısalan krediler için 400 hesabından 300 hesabına virman yaparak güncelleme yapılabilir. 300 muhasebe kodu yıl içerisindeki kredi ödemelerini içerdiğinden devreden yıllarda güncelleme yapılması doğaldır.
Banka kredileri muhasebe kaydı yapılırken özellikle dikkat edilmesi ve kaydedilmesi gereken veriler vardır. Bunların arasında en önemli olanları vade tarihi, taksit miktarı, ana para ve faiz tutarıdır. Ayrıca BSMV olarak bilinen Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi de kaydedilmesi gereken bir diğer önemli unsurdur. Bir örnek olması bakımından faiz giderleri muhasebe kaydı işlemlerinin 381 ve 481 kodlu hesaplardan takip edileceği ifade edilebilir.
Kredilerin muhasebeleştirilmesinde kullanılacak hesaplar
Banka kredi muhasebe kaydı işlemleri sırasında çeşitli hesapların çalıştırılması gerekir. Kredi muhasebe kaydı maksadıyla kullanılan hesapları ve fonksiyonlarını aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür.
· 102Banka- Kredinin alındığı ve ödemelerin yapıldığı kayıtları içerir
· 180Gelecek aylara ait giderler- Yıl içindeki faiz giderlerinin kaydını içerir
· 280Gelecek yıllara ait giderler- Uzun vadeli kredilerin faiz kayıtları yapılır
· 300Kısa vadeli krediler- Kısa vadeli kredi anapara ödemesi kayıtları
· 400Uzun vadeli krediler- Uzun vadeli kredi anapara ödemesi kayıtları
· 381Gider tahakkukları- Yıl içindeki faiz giderleri ödeme takip hesabı
· 481Gider tahakkukları- Uzun vadeli faiz giderleri ödeme takip hesabı
· 780Finansman giderleri- Faiz ve BSMV gider kayıtları
Banka kredisi muhasebe kaydı yöntemleri
Banka kredisinin muhasebe kaydı temel olarak iki farklı yöntem ile gerçekleştirilebilir. Birincisi basit usul ile muhasebeleştirme yöntemidir. İkincisi ise faiz tahakkuku usulü ile muhasebeleştirmedir. Faiz giderleri muhasebe kaydı her iki yöntemde de ana unsur olarak yer alır.
Banka kredisi işletmenin hesabına ulaştığı andan itibaren pek çok hesabın çalıştırılması gerekir. İşletmeye giren para, yapılan her türlü ödeme, faiz ve komisyon gibi tüm harcamalar için bir kayıt tutulması zorunludur. Bu sebeple kredi muhasebesi aynı anda birden fazla hesaba kayıt yapılmasını gerektiren bir iştir. BSMV muhasebe kaydı da bu işlemlerden birisi olarak 780 kodlu finansman giderleri hesabında takip edilir.
Banka kredisinin basit usul ile muhasebeleştirilmesi
Kredi kullanımı muhasebe kaydı örneği oluştururken alınan 60.000 TL kredi tutarını aylık 3.000 TL taksit ile ödeyecek bir işletmeye dair veriler üzerinden konu kabaca ele alınırsa;
Kredi tutarı işletmenin banka hesabına yattığında oluşturulacak muhasebe kaydı şöyle olacaktır:
Bankalar (102): 60.000 TL (Borç)
Kısa vadeli banka kredileri (300): 24.000 TL (Alacak)
Uzun vadeli banka kredileri (400): 36.000 TL (Alacak)
İlk taksit ödeme işleminin ardından yapılacak muhasebe kaydı:
Kısa vadeli banka kredileri (300): 2.200 TL (Borç)
Finansman Gideri (Faiz) (780): 760,45 TL (Borç)
Finansman Gideri (BSMV) (780): 39,55 TL (Borç)
Bankalar (102): 3.000 TL (Alacak)
Banka kredisinin faiz tahakkuku usulü ile muhasebeleştirilmesi
Kredi faiz tahakkuku muhasebe kaydı yöntemi 180, 280, 381, 481 hesaplarının da kullanıldığı ve takip etmeyi kolaylaştıran bir muhasebe yöntemidir. Kredi faizi muhasebe kaydı ile ilgili olarak yukarıdaki örnek tutar üzerinden bu usulü açıklamak gerekirse;
Kredi tutarı işletmenin banka hesabına yattığında oluşturulacak muhasebe kaydı şöyle olacaktır:
Bankalar (102): 60.000 TL (Borç)
Gelecek aylara ait giderler / faiz + BSMV (180): 8.600 TL (Borç)
Gelecek yıllara ait giderler / faiz + BSMV (180): 9.400 TL (Borç)
Kısa vadeli banka kredileri (300): 24.000 TL (Alacak)
Uzun vadeli banka kredileri (400): 36.000 TL (Alacak)
Gider Tahakkukları / faiz + BSMV (381): 8.600 TL (Alacak)
Gider Tahakkukları / faiz + BSMV (481): 9.400 TL (Alacak)
İlk taksit ödeme işleminin ardından yapılacak muhasebe kaydı:
Kısa vadeli banka kredileri (300): 2.200 TL (Borç)
Finansman Gideri (Faiz) (780): 760,45 TL (Borç)
Finansman Gideri (BSMV) (780): 39,55 TL (Borç)
Bankalar (102): 3.000 TL (Alacak)
Gider Tahakkukları / faiz + BSMV (381): 800 TL (Borç)
Gelecek aylara ait giderler / faiz + BSMV (180): 800 TL (Alacak)
Kaynak: https://www.logo.com.tr/blog/blog-detay/banka-kredisi-muhasebe-kaydi
